Przymusowe leczenie uzależnień od alkoholu – na czym to polega?

Alkoholizm negatywnie wpływa nie tylko na życie samego chorego, ale także jego najbliższych. Życie rodziny zaczyna się wtedy koncentrować wokół nałogu, który powoduje straty ekonomiczne i emocjonalne, zaburza poczucie bezpieczeństwa oraz u dzieci skutkuje syndromem „Dorosłych Dzieci Alkoholików” (tzw. DDA). Z tego powodu bliscy alkoholika powinni wysłać go na leczenie uzależnienia. Kiedy jest ono możliwe i jak wygląda cała procedura?

Jak skutecznie leczyć alkoholika?

Bardzo często osoby nadużywające alkoholu w ogóle nie zauważają swojego problemu. Nałóg traktują jako coś nad czym całkowicie panują, a nie chorobę, którą trzeba leczyć. Z tego powodu nie chcą podjąć terapii. Dodatkowo w Polsce leczenie uzależnień nadal nie jest dobrze postrzegane, dlatego chory może obawiać się stygmatyzacji w swoim środowisku i z tego powodu nie chce podjąć terapii. Alkoholik odpowiedzialność za zgubne efekty swojego nałogu może przenosić na innych i to ich obwiniać za to, że pije.

W tej sytuacji bardzo ważne jest dostrzeżenie problemu i uświadomienie go osobie nadużywającej alkoholu. Istotne jest, aby bliscy nie kryli efektów, do których prowadzi nałóg, nie usprawiedliwiali alkoholika przed otoczeniem ani nie naprawiali szkód, które ten wyrządzi. Powinni jedynie uświadomić mu, że alkoholizm to choroba, a leczenie uzależnień stanowi normalną terapię, którą należy zaplanować wspólnie ze specjalistą.

Jak wygląda leczenie uzależnień alkoholowych bez zgody zainteresowanego?

Gdy chory stanowczo twierdzi, że w każdej chwili może przestać pić i nie chce podjąć terapii, można poszukać środków prawnych, które go do tego zmotywują. W Polsce terapia alkoholowa jest dobrowolna. Jednak według ustawy z 26 października 1982 roku „O wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi” istnieją wyjątki od tej reguły.

Rodzina i inne osoby dotknięte skutkami alkoholizmu danej osoby mogą złożyć do Gminnej Komisji Problemów Alkoholowych wniosek o skierowanie na przymusowy odwyk. Komisja powoła wtedy biegłego, który zbada przedstawione dowody i skieruje sprawę do sądu.

Kiedy można skierować alkoholika na przymusowy odwyk?

Skierowanie na przymusowy odwyk sąd orzeka wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, alkoholizm musi powodować rozpad rodziny, prowadzić do demoralizacji nieletnich lub uchylania się od pracy. Inną sytuacją jest uporczywe i ciągłe zakłócanie spokoju publicznego (w tym przypadku o przymusowy odwyk często wnioskuje prokuratura).

Warto pamiętać, że do wniosku o skierowanie na przymusowe leczenie uzależnień alkoholowych należy dołączyć dowody, które potwierdzą fakt spełniania przesłanek zawartych w ustawie. Sąd weźmie pod uwagę m.in. zeznania świadków, orzeczenie wydane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, protokoły z interwencji dzielnicowego czy patrolu policji.

Wydanie orzeczenia sądowego, w którym alkoholik jest kierowany na przymusowy odwyk, oznacza konieczność wstawienia się do poradni lub ośrodka w podanym terminie. Gdy alkoholik nie dopełni tego obowiązku, do ośrodka może go odwieźć funkcjonariusz policji. Leczenie uzależnień w ramach sądowego skierowania na odwyk jest bezpłatne (pokrywane z funduszy NFZ).

Na efekt terapii bardzo duży wpływ ma motywacja samego chorego, który musi chcieć pracować nad swoimi nawykami i utrzymać życie w trzeźwości. Przymusowy odwyk może jednak stanowić swoistą terapię szokową, która niektórym chorym pozwala dostrzec, że rzeczywiście mają poważny problem i nie są w stanie samodzielnie zrezygnować z picia.