Lekomania

Lekomania (inaczej: zależność lekowa lub lekozależność), czyli uzależnienie od leków, to forma toksykomanii, która wywołuje stan psychiczny lub fizyczny, wynikający z interakcji leku i żywego organizmu. Charakteryzujący się zmianami zachowania zawsze łącznie z przymusem stałego lub okresowego zażywania leku, w celu doznania oczekiwanego efektu psychicznego lub fizycznego lub uniknięcia nieprzyjemnych doznań związanych z brakiem substancji.

Niebezpieczeństwo uzależniania się od leków polega między innymi na tym, że w miarę rozwoju uzależnienia chory musi przyjmować coraz większe dawki dla otrzymania pożądanego efektu. Nasila to niebezpieczeństwo przedawkowania leków i wystąpienia ich działań niepożądanych, aż do zatrucia i śmierci.

Lek powoduje przestrojenie czynności psychicznych oraz somatycznych do tego stopnia, że nagłe przerwanie jego stosowania wywołuje duże zaburzenia czynności organizmu zwane objawami abstynencji.

Najczęściej i najszybciej wytwarza się zależność psychiczna od leku, rzadziej i później zależność fizyczna (somatyczna). Uzależnienie fizyczne zmienia funkcjonowanie organizmu na tyle, że nagłe odstawienie substancji powoduje zmiany pracy narządów wewnętrznych, np. zaburzenia ciśnienia krwi, czynności serca, oddychania, układu pokarmowego.

Związek wywołujący zależność lekową wchodzi w łańcuchy przemian metabolicznych organizmu, dla których staje się w końcu niezbędny. Lekomania obejmuje często leki nasenne, które początkowo stosowane są w celu wywołania snu.
Później stają się narzędziem, przy pomocy którego "leczy się" nie tylko brak snu, ale i napięcie nerwów, lęk, niezadowolenie lub uczucie niezrównoważenia. W miarę rozwoju uzależnienia chory musi przyjmować coraz większe dawki substancji, dla otrzymania pożądanego efektu.

Lekomania najczęściej obejmuje leki przeciwbólowe, nasenne, dopingujące i euforyzujące (wywołujące stan błogiego podniecenia).
Niekiedy nadużywane są też leki hormonalne, które również kryją w sobie szereg, niebezpieczeństw dla zdrowia. Stosowanie hormonów tarczycy na odchudzenie może spowodować nadczynność tarczycy, a hormonów kobiecych na przedłużenie młodości – guzy macicy.

Wśród zależności lekowych odróżnia się cięższą postać zwaną nałogiem i lżejszą, zwaną przyzwyczajeniem.

Różne typy uzależnienia od leków

Istotną cechą zależności lekowej jest nieodparta potrzeba zażywania leku, a w konsekwencji wytworzenia się zachowania, którego celem jest poszukiwanie pożądanej substancji za wszelką cenę. Znane są też przypadki zażywania od kilku do kilkunastu i więcej tabletek od bólu głowy, np. Gardanu, Pabialginy, Veramidu itp. lub wypijania kilku butelek kropli żołądkowych, walerianowych czy nasercowych w ciągu dnia. Przyczyną tego jest naturalna zdolność obrony organizmu przed substancjami szkodliwymi lub trującymi.

Jeśli temu długotrwałemu używaniu leków towarzyszyć będą objawy wzrastającego zatrucia lub ogólnego wyczerpania organizmu, to nałogu tego nie można już nazwać lekomanią, lecz toksykomanią. Toksykomanie mogą prowadzić do powstania nałogu lub nawyku.

Wyróżnia się kilka typów lekozależności:

• typ morfinowy,
• typ kokainowy,
• typ haszyszowy,
• typ amfetaminowy,
• typ khat,
• typ substancji halucynogennych.

Następujące typy lekozależności są powiązane w sposób szczególny:

• typ alkoholowy,
• typ barbituranowy,
• typ benzodiazepinowy,
• typ niebenzodiazepinowy.

Wszystkie te substancje są modulatorami receptorów GABAA (ang. GABAA agonist). Na skutek tego występuje między nimi krzyżowa tolerancja: osoba uzależniona od jednej z nich zagrożona jest nawrotem w przypadku zażycia innej z nich. Ale również dzięki temu syndromy zespołu abstynencyjnego w dowolnym z tych uzależnień można zlikwidować, używając najmniej szkodliwej z tych substancji, zwykle diazepamu.

Pomoc w wychodzeniu z lekomanii

Lekomania to poważne uzależnienie, które dotyka coraz więcej osób w różnych grupach wiekowych. Rozumiemy, jak trudna i skomplikowana może być droga do wyzdrowienia. Nasze podejście opiera się na indywidualnym planie terapeutycznym, dostosowanym do specyficznych potrzeb każdego pacjenta. Specjaliści z naszego ośrodka, w tym doświadczeni psychiatrzy i psychologowie, stosują różnorodne metody terapii. Dzięki temu pacjenci mogą nie tylko skutecznie walczyć z uzależnieniem, ale również pracować nad poprawą swojego ogólnego stanu zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Nasz ośrodek znajduje się w spokojnej i zielonej okolicy, co sprzyja regeneracji i odprężeniu.

Oferujemy również wsparcie dla rodzin pacjentów, które są często równie dotknięte problemem lekomanii co sami uzależnieni.