Czym jest współuzależnienie i jak je leczyć?

Mechanizm współuzależnienia niemal zawsze wygląda tak samo. Kiedy jedna strona zaczyna nadużywać narkotyków lub alkoholu, członek rodziny lub partner próbuje wpłynąć na zmianę jej zachowania przez wdrażanie środków, które mają pomóc w rzuceniu nałogu. Niestety, w większości przypadków stosowane metody nie są konstruktywne, a pomoc opiera się na ukrywaniu złych zachowań osoby uzależnionej w sytuacjach publicznych poprzez usprawiedliwianie i ukrywanie uzależnienia przed innymi ludźmi. Jak sobie z tym radzić i w porę wykryć przypadek współuzależnienia?

Co to jest współzależność?

Współuzależnienie jest terminem używanym do opisania stanu, w którym bliscy osób uzależnionych od substancji lub zachowań patologicznych (takich jak narkotyki, alkohol, hazard, itp.) również doświadczają negatywnych skutków i wpływu uzależnienia. Współuzależnienie może wystąpić w rodzinach, związkach partnerskich lub w innych bliskich relacjach.

Współzależna relacja ma zwykle dwie strony – występuje w niej manipulator i osoba współuzależniona. Manipulator to osoba uzależniona, która manipuluje bliskimi, aby uzyskać to, czego chce. Uzależnieni wiedzą, że mają wpływ na swojego partnera, dzieci lub bliskich przyjaciół, i wykorzystują to na swoją korzyść. Osobą współuzależnioną jest bliski, który rezygnuje z własnej tożsamości w celu zaspokojenia potrzeb manipulatora. Może to być spowodowane niską samooceną, lękiem przed porzuceniem lub wieloma innymi czynnikami. Współzależność powoduje cykl destrukcyjnych zachowań, które nikomu nie pomagają i mogą ostatecznie zniszczyć życie obydwu stron.

Jak postępować z osobą uzależnioną jako członek jej rodziny?

Pamiętaj, że osoba uzależniona jest osobą chorą, która przestała kierować swoim życiem i jak każdy chory potrzebuje zrozumienia i pomocy. Nie potępiaj jej, bo to jeszcze bardziej nakręca spiralę uzależnienia! Szczera rozmowa o tym, co myślisz i czujesz w związku z piciem, przyjmowaniem narkotyków czy tez graniem kompulsywnym oraz chęć pomocy w podjęciu leczenia to jedyne, co możesz zrobić na początek. Jeśli masz taką możliwość, przeprowadź ją w obecności specjalisty.

Należy oddać uzależnionemu pełną odpowiedzialność za swoje życie i nie minimalizować konsekwencji picia, zażywania narkotyków czy też grania. Nie można brać na siebie wszystkich skutków z tym związanych.

Osoba uzależniona nie ma złych intencji ani złej czy dobrej woli. To mechanizmy choroby tak nią kierują, by tylko utrzymać się przy piciu, braniu narkotyków, graniu i tym samym tworzyć iluzję normalności. Osoba uzależniona musi zobaczyć koszty społeczne, fizyczne i finansowe swojego uzależnienia. Im dłużej rodzina będzie brać na siebie konsekwencje picia uzależnionego, tym dłużej uzależniony będzie trwał w nałogu!

Pomożemy Ci. Nie wiesz, co masz zrobić i jak się zachować? Przyjdź do nas na bezpłatną konsultację.

Nadużywanie środków odurzających i współzależność

Dobrym przykładem współuzależnienia jest para, w której jedna strona nadużywa alkoholu. Są oni razem od wielu lat, a mąż tak naprawdę nigdy nie próbował zapewnić swojej żonie pomocy, której potrzebowała w związku z tym nałogiem. Zamiast tego kupuje jej alkohol, którego rozpaczliwie pragnie, mając uzasadnienie, że jeśli tego nie zrobi, żona będzie nieszczęśliwa. Jest tak zaangażowany emocjonalnie, że czuje, że robi to, co należy dla zachowania prawidłowych relacji w związku. Ten cykl współzależności trwa aż do drastycznego finału – śmierci lub hospitalizacji.

Leczenie współzależności i nadużywania substancji

Powrót do zdrowia zwykle zaczyna się od przyznania jednej osobie w związku, że istnieje problem, niezależnie od tego, czy chodzi o manipulatora, czy osobę współuzależnioną. W takim przypadku jedynym skutecznym modelem leczenia jest psychoterapia (dla obydwu stron) oraz dodatkowe leczenie odwykowe dla osoby uzależnionej od alkoholu.

Do czego prowadzi współuzależnienie?

Osoby współuzależnione również potrzebują fachowego wsparcia. Sytuacja ta może doprowadzić do licznych kryzysów, czego lepiej uniknąć. Oto kilka istotnych objawów tego syndromu.

• Skupienie na innych – osoby współuzależnione często koncentrują się na potrzebach i problemach uzależnionego, a nie na sobie samych. Poświęcają wiele czasu, energii i uwagi na kontrolowanie i ratowanie bliskiego, zaniedbując swoje własne potrzeby i zdrowie.
• Utrzymywanie szkodliwych wzorców – współuzależnienie często prowadzi do utrzymywania szkodliwych wzorców i dynamiki w relacji. Osoby współuzależnione mogą być zamknięte w cyklu zależności emocjonalnej, w którym są uzależnione od uzależnionej osoby.
• Kompulsywne troszczenie się – osoby współuzależnione często przejawiają nadmierne troszczenie się o innych, starając się kontrolować i naprawiać ich problemy. Mogą mieć trudności z ustawianiem zdrowych granic, co prowadzi do wyczerpania fizycznego, emocjonalnego i psychicznego.
• Negatywne skutki dla własnego zdrowia – współuzależnienie może prowadzić do szeregu negatywnych skutków dla zdrowia i dobrostanu. Może to obejmować stres, lęki, depresję, problemy z samooceną, ze snem, choroby psychosomatyczne itp.
• Potrzeba wsparcia i edukacji – osoby współuzależnione potrzebują wsparcia i edukacji, aby zrozumieć naturę uzależnienia, wpływ na siebie i możliwe drogi wyjścia. Terapia indywidualna, grupowa lub rodzinna może być pomocna w nauce zdrowych strategii radzenia sobie, ustanawianiu granic, zwiększaniu samoświadomości i poprawie samooceny.

Ważne jest, aby osoby współuzależnione szukały pomocy i wsparcia (tak samo jak osoby uzależnione), aby przerwać ten destrukcyjny cykl i rozpocząć proces zdrowienia. Przyjęcie odpowiedzialności za własne zdrowie i szczęście jest kluczowe w przypadku współuzależnienia.

Wsparcie dla osób współuzależnionych

Rozumiemy, jak ważne jest wsparcie dla osób współuzależnionych, które często cierpią w cieniu problemów swoich bliskich. Oferujemy specjalistyczne terapie rodzinne, które pomagają zrozumieć mechanizmy współuzależnienia i nauczyć się, jak radzić sobie z emocjami oraz jak efektywnie wspierać osobę uzależnioną, nie tracąc przy tym własnych granic i zdrowia psychicznego. Nasze sesje terapeutyczne są prowadzone przez doświadczonych psychologów i terapeutów. Stosują oni różnorodne metody pracy, w tym terapię systemową, która pozwala całej rodzinie lepiej zrozumieć dynamikę wzajemnych relacji. Dzięki temu możliwe jest przełamanie negatywnych wzorców i budowanie zdrowszych więzów.

Ponadto organizujemy warsztaty edukacyjne i grupy wsparcia, które są otwarte dla wszystkich członków rodziny, niezależnie od tego, czy ich bliscy są w trakcie leczenia, czy już po terapii uzależnienia.

Jeśli w Twojej rodzinie występuje problem współuzależnienia, warto rozważyć skorzystanie z profesjonalnej pomocy. Samodzielne poradzenie sobie z taką sytuacją w większości przypadków jest niemożliwe, a często próby tego typu mogą doprowadzić do pogłębienia się negatywnych zachowań i samego nałogu.